Σοτίλ: Αντί “τριφύλλι” και… “Σοτιλάκης”, στη Μπάρτσα με Κρόιφ!

Ο Περουβιανός παιχταράς είχε δεχθεί πρόταση από τον Παναθηναϊκό, όταν όλοι οι Λατινοαμερικάνοι γίνονταν "Έλληνες" σε μια βραδιά. Αλλά η ιστορία εξελίχθηκε αλλιώς...

Σοτίλ: Αντί “τριφύλλι” και… “Σοτιλάκης”, στη Μπάρτσα με Κρόιφ! Αποκαλύφθηκε τώρα. Πενήντα χρόνια μετά. Και είναι μια ιστορία κλασικά… νεοελλληνική, όσο όμως και λατινοαμερικάνικη, των  τιμημένων ’70ς. Εκεί, αρχές του 1970, από μια καραμπόλα ολκής, ο ΠΑΣ Γιάννινα στην αρχή -και μετά όλοι, φυσικά- βρέθηκε γεμάτος από Αργεντινούς παιχταράδες που άφησαν εποχή.

Γράφει ο Στέλιος Μαρκάκης

Η υπόθεση είναι, στους παλιότερους, λίγο πολύ γνωστή. Επί τροχάδην: Ο αείμνηστος Γκομέζ ντε Φαρία, ο Πορτογάλος προπονητής-θρύλος και δημιουργός του “Άγιαξ της Ηπείρου” είχε ελληνίδα σύζυγο. Ηπειρώτισσα. Βρέθηκε εδώ για διακοπές, ανέλαβε την ομάδα και, κάποια στιγμή λέει στη διοίκηση: “Αντί για 1.000.000 δραχμές, που ζητάει η Βέροια για τον Ν…., εγώ μπορώ να σας φέρω πέντε καλύτερους Αργεντινούς με 700.000. Πώς θα παίξουν, δικό σας θέμα”.

Μια φουρνιά από παιχταράδες για 700.000 δραχμές!

Μιλάμε για το 1972, τώρα. Με τις κατάλληλες άκρες όλα γίνονταν. (Σ.σ.: όπως άλλωστε και… τώρα. Σιγά μην είχε πάει μπροστά η Ελλάδα 50 χρόνια από τότε. Πέντ’ έξι και πολλά είναι). Του είπαν: “Φέρτους εσύ και μη σε μέλλει”. Δεν έφερε πέντε. Έφερε έξι: Εδουάρδο Ριγάνι, Αλφρέδο Γκλασμάν, Χοσέ Οσβάλδο Πάστερνακ, Χουάν Ενρίκε Μοντέζ (φωτό), Εδουάρδο Λίσα, Όσκαρ Αλβαρέζ. Ο Ριγάνι έγινε… Κοντογιωργάκης. Ήταν και ο μόνος με μακρινές μικρασιατικές ρίζες. Γιατί δεν έγινε Κοντογιωργίδης ή Κοντογεωργιάδης, εν τοιαύτη περιπτώσει, κανείς δεν ξέρει.

Γκλασμάνης, Παστερνάκης και “Άγιαξ της Ηπείρου”

Ο Γκλασμάν έγινε Γκλασμάνης. Λογικό. Και χάριν της κρητικής λεβεντιάς, Παστερνάκης έγινε ο Πάστερνακ. Μοντέζ, Λίσα και ο απίθανος Όσκαρ Αλβαρέζ (η μετέπειτα “Αλβάρα” του Παναθηναϊκού με το… γνωστό σύνθημα της κερκίδας, που πέθανε στα 68 του το 2016), κράτησαν τα επώνυμά τους. Και τα ελληνικά διαβατήριά τους, βεβαίως βεβαίως. Ο ΠΑΣ έβγαλε μάτια μ’ αυτό το υλικό. Ο θρυλικός Αλέκος Κτιστάκης, το “Αηδόνι της Ηπείρου”, έγραψε και το περίφημο “Άγιαξ της Ηπείρου”, που έγινε ο ύμνος της ομάδας.

Ο ΠΑΣ των Αργεντίνων, όμως, δεν έβγαλε μόνο εκείνος μάτια. Άνοιξε τα μάτια και στους υπόλοιπους. Μέσα σε λίγα χρόνια το ελληνικό ποδόσφαιρο γέμισε από Ελληνοποιημένους Λατινοαμερικάνους παίκτες. Είναι μια ιστορία για άλλη φορά. Τώρα θα πούμε γι’ αυτήν του Ούγκο Σοτίλ. Που, όπως αποκάλυψε η περουβιανή ιστοσελίδα Trome, δέχθηκε το 1972 πρόταση ύψους 225.000 δολαρίων από τον Παναθηναϊκό!

Τότε το δολάριο είχε 30 δραχμές. Με άλλα λόγια, η προσφορά ήταν μεγάλη! Περίπου όσο κόστισαν στον ΠΑΣ και οι έξι παίκτες που τον αναμόρφωσαν! Αλλά και ο Σοτίλ δεν ήταν τυχαίος παίκτης. Τότε έπαιζε στη Ντεπορτίβο Μουνισιπάλ (για να μην παρεξηγήσετε και μέρος του τίτλου της εφημερίδας La Prensa, που αναδημοσιεύει η Tremo) και ήταν ανερχόμενο αστέρι του περουβιανού ποδοσφαίρου.

Πώς ο Σοτίλ δεν έγινε… “Ούγος Σοτιλάκης”

Δυό χρόνια πριν, ο Σοτίλ ήταν παρών και στο Παγκόσμιο Κύπελλο του Μεξικού, όπου το Περού έφτασε στα προημιτελικά. Αν και έπαιξε κυρίως ως αλλαγή στη διοργάνωση -ήταν τότε μόλις 21 ετών, άλλωστε- έκανε εντύπωση. Κι ο λόγος ήταν οι σπουδαίες ασίστ του που βοήθησαν τον θρυλικό Τεόφιλο Κουμπίλιας να κατακτήσει το Χάλκινο Παπούτσι του Μουντιάλ.

Ο Παναθηναϊκός, πάλι ήταν τότε πασίγνωστος στη Λατινική Αμερική. Την προηγούμενη χρονιά, παρότι είχε χάσει από τον Άγιαξ στον τελικό του Πρωταθλητριών, τον αντικατέστησε στο ματς με τη Νασιονάλ Μοντεβιδέο για το Διηπειρωτικό. Οι Ολλανδοί φοβόντουσαν το σκληρό παιχνίδι των Ουρουγουανών και αρνήθηκαν να συμμετάσχουν. Το πρώτο ματς, στο Καραϊσκάκης ήλθε 1-1 και οι Ολλανδοί… δικαιώθηκαν, δυστυχώς, αφού ο Παναθηναϊκός έχασε για πάρα πολύ καιρό τον Γιάννη Τομαρά, που έφυγε απ’ το γήπεδο με διπλό κάταγμα κνήμης-περόνης.

Η ρεβάνς, στο Μοντεβιδέο ήλθε 2-1, αλλά οι “πράσινοι” ήταν ήδη γνωστοί στο λατινοαμερικάνικο ποδόσφαιρο. Ο Σοτίλ δεν είχε κανέναν απολύτως λόγο να πει όχι. Τότε, όμως, το Περού έδινε μεγάλο βάρος στο παιχνίδι. Και η Ομοσπονδία της χώρας ήθελε να προστατεύσει τις ομάδες από τη φυγή παικτών. Η μετακίνησή τους στο εξωτερικό απαγορευόταν ως τα 25 τους. Ο Σοτίλ ήταν το 1972 στα 23 του και τελικά η υπόθεση ναυάγησε. Δεν έγινε ποτέ… “Ούγος Σοτιλάκης”, ας πούμε.

Η μεταφραφή στη Μπάρτσα των Κρόιφ και Ασένσι

Επειδή και στο Περού… όλα γίνονται, ωστόσο, όταν το επόμενο καλοκαίρι ήλθε η πρόταση της Μπαρτσελόνα, ο παίκτης, επειδή ήταν 24 και… κάτι ημερών (είναι γεννημένος 18 Μαϊου του 1949) θεωρήθηκε… 25. Παστρικά πράγματα. Και το ΟΚ ήλθε. Ο Σοτίλ παρουσιάστηκε με περηφάνεια στην Μπαρτσελόνα, όπου έβρισκε τον Γιόχαν Κρόιφ, αλλά και τον σπουδαίο Χουάν Μανουέλ Ασένσι.

Ο Περουβιανός βοήθησε την ομάδα να κατακτήσει τον τίτλο το 1973-74, τον πρώτο της από το 1960 και έγινε πολύ αγαπητός στους οπαδούς των “μπλαουγκράνα”. Όταν την επόμενη σεζόν η Μπάρτσα απέκτησε τον Γιόχαν Νέεσκενς, ο Σοτίλ, για να μην πιάνει θέση ξένου, υποβιβάστηκε στη δεύτερη ομάδα. Και οι διαμαρτυρίες ήταν έντονες. Το 1976 ο “Τσόλο” έφυγε από τη Βαρκελώνη με 29 γκολ σε 96 εμφανίσεις μαζι τους (13 σε 58 στη μεγάλη κατηγορία).

Στο ενδιάμεσο, το καλοκαίρι του 1975 και ενώ η ομάδα του είχε απαγορεύσει να παίξει στο Κόπα Αμέρικα, ο Σοτίλ ρώτησε τον… καθρέφτη του κι εκείνος του είπε ότι δε γίνεται να λείψει από τον τελικό με την Κολομβία. Πήρε το αεροπλάνο, προσγειώθηκε, ξεκουράστηκε μια μέρα, έπαιξε βασικός, έβαλε το μοναδικό γκολ και έγινε εθνικός ήρωας!

Μεγάλη καριέρα στη χώρα του και πρεσβευτής των Μπλαουγκράνα

Φυσικά, στη Μπάρτσα δε μπορούσαν να του πουν κάτι μετά απ’ αυτό. Σιγά μην τον τιμωρούσαν κιόλας. Όταν έφυγε από ‘κει έκανε μεγάλη καριέρα στη χώρα του, όπου, ακόμη και σήμερα είναι από τα πλέον αγαπητά πρόσωπα του αθλητισμού. Ούτε στη Μπσρτσελόνα τον ξέχασαν. Το 2016 τον τίμησαν σε ειδική τελετή ως πρεσβευτή της ομάδας.

Και, κάπως έτσι, χάρη στο ρεπορτάζ της Tremo μάθαμε πώς ακριβώς τα ελληνικά γήπεδα δεν απόλαυσαν, τη δεκαετία του 1970 έναν σπουδαίο παίκτη. Μάλλον, έναν ακόμη σπουδαίο παίκτη. Που είτε ως Σοτίλ είτε ως… Κοντοσοτιλίδης, που λέει ο λόγος, καθόλου δε θα μας χαλούσε να είχε φορέσει φανέλα ελληνικής ομάδας. Είπαμε, άλλωστε. Και τότε και τώρα όλα γίνονται. Ε, ας γινόταν κι άλλο ένα, που θα ‘ταν τουλάχιστον για καλό…