(Δόκτορα) Σόκρατες, εσύ, σούπερ σταρ!

Όταν η Ελπίδα τραγουδούσε στη Γιουροβίζιον του 1979 το “Σωκράτη, εσύ, σούπερ σταρ”, ο δόκτωρ Σόκρατες έκλεινε την πρώτη του σεζόν στην Κορίνθιανς. Στα 25 του, τότε, το άστρο του είχε ανατείλλει ήδη, αλλά στην ομάδα της καρδιάς του άρχισε την πορεία του προς το ζενίθ. Ο Σόκρατες Μπραζιλέιρο Σαμπάο ντε Σόουζα Βιέρια ντε Ολιβέιρα  […]

Όταν η Ελπίδα τραγουδούσε στη Γιουροβίζιον του 1979 το “Σωκράτη, εσύ, σούπερ σταρ”, ο δόκτωρ Σόκρατες έκλεινε την πρώτη του σεζόν στην Κορίνθιανς. Στα 25 του, τότε, το άστρο του είχε ανατείλλει ήδη, αλλά στην ομάδα της καρδιάς του άρχισε την πορεία του προς το ζενίθ.

Ο Σόκρατες Μπραζιλέιρο Σαμπάο ντε Σόουζα Βιέρια ντε Ολιβέιρα  έκανε καριέρα στα γήπεδα ως Σόκρατες και έξω απ’ αυτά ως “Δόκτωρ Σόκρατες”. Ναι. Εκτός από κορυφαίος μεσοεπιθετικός ήταν και γιατρός. Ορθοπεδικός. Αλλά ήταν και πολύ περισσότερα απ’ αυτά. Ο Σόκρατες δεν έμοιαζε με κανέναν άλλο λατινοαμερικάνο ποδοσφαιριστή της εποχής.

Του Στέλιου Μαρκάκη

Όχι μόνο εξαιτίας του ύψους του, 1μ92, που παρέπεμπε μάλλον σε γκολκίπερ παρά σε σπουδαίο τεχνίτη χαφ. Αλλά κυρίως επειδή  σε μια περίοδο που πολιτική και ποδόσφαιρο θεωρούντο λάδι και νερό, ο Σόκρατες είχε 100% πολιτική άποψη. Και την εξέφραζε ανοιχτά. Συχνά και γραπτώς. Άλλοτε σε εφημερίδες και περιοδικά. Συχνά και στο μέτωπό του. Κυριολεκτικά. Στην περίφημη -σήμα κατατεθέν του- άσπρη κορδέλα που κρατούσε τα πυκνά του μαλλιά μακριά από τα μάτια του.

Δε φοβήθηκε τίποτε -ούτε το στρατιωτικό καθεστώς

Ήταν μια άποψη προοδευτική, ξεκάθαρα αριστερή σε μια Βραζιλία που επί μια 15ετία βρισκόταν υπό στρατιωτικό καθεστώς. Αλλά ο Σόκρατες δεν ήταν από τους ανθρώπους που πήγαιναν εύκολα με τα νερά κανενός. Πολύ περισσότερο μιας στρατιωτικής δικτατορίας έστω και αποδράμουσας εκείνο το διάστημα.

Ινδάλματά του ήταν ο Τσε Γκεβάρα, ο Τζον Λένον και και ο Φιντέλ Κάστρο. Και στην κορδέλα του, εννιά στα δέκα συνθήματα αναφέρονταν στην ελευθερία και τη δικαιοσύνη για τους συμπατριώτες του. Υπήρξε ασυμβίβαστος και επιδραστικός. Ιδιοφυής στο γήπεδο, αλλά και στη ζωή.

Τελείωσε την Ιατρική παίζοντας κυρίως για τη Μποταφόγκο (99 εμφανίσεις, 35 γκολ). Αλλά η “αναρχική” Κορίνθιανς, που διοικείτο μ’ ένα πολύ σπάνιο ακόμη και στις μέρες μας “συμμετοχικό” τρόπο από παίκτες και διοίκηση μαζί, ήταν πιο ταιριαστή στις πεποιθήσεις του. Η “Κορινθιακή Δημοκρατία”, όπως ο ίδιος τη βάφτισε έμπαινε, βέβαια, στο μάτι του καθεστώτος, αλλά ο Σόκρατες, όπως και η ομάδα ήταν εξαιρετικά λαοφιλείς και οι στρατιωτικοί δε μπορούσαν να κάνουν και πολλά.

Εκδίκηση για τα χαμένα βιβλία της νιότης του

Όσο για τον ίδιο, έπαιρνε -και- μ’ αυτόν τον τρόπο την εκδίκησή του για μια εμπειρία που τον είχε σημαδέψει. Στα 10 του, στο πραξικόπημα του 1964, είδε τον πατέρα του να αδειάζει, από φόβο, τη βιβλιοθήκη του, γεμάτη από φιλοσοφικά, κοινωνικά και πολιτικά (μαρξιστικά κυρίως) βιβλία. Ήταν αυτή η παιδεία του πατέρα του, άλλωστε, που τον οδήγησε στο να βαφτίσει το γιό του Σωκράτη και δύο ακόμη αδελφούς του Σοφοκλή και Σωσθένη.

Έκανε σπουδαία καριέρα και στην Κορίνθιανς (135 εμφανίσεις, 74 γκολ), πέρασε μια χρονιά και από τη Φιορεντίνα (25 εμφανίσεις, 9 γκολ). Πασίγνωστος, ποδοσφαιρικά, ωστόσο έγινε μέσα από την Εθνική Βραζιλίας (60 εμφανίσεις, 22 γκολ). Αν και δεν κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο ούτε το 1982, ούτε το 1986, οι εμφανίσεις του και στην Ιταλία και στο Μεξικό άφησαν εποχή.

Δίπλα σε μορφές όπως ο Έντερ, ο Ζίκο, ο Όσκαρ, ο Φαλκάο, ο Σερέζο, το 1982 και ο Καρέκα, ο Ζούλιο Σέζαρ και ο Αλεμάο, το 1986, ο Σόκρατες άφησε το στίγμα του ως κομβική ποδοσφαιρική φυσιογνωμία στο ‘jogo bonito’. Στο “όμορφο παιχνίδι”. Ξεκίνησε ως σέντερ φορ, λόγω ύψους. Όμως η σπουδαία τεχνική του κατάρτιση, η ευχέρεια και στα δύο πόδια, η σπουδαία μακρινή του πάσα ακριβείας και η εκπληκτική του αντίληψη του αγωνιστικού χώρου τον καθιέρωσαν ως έναν από τους σπουδαιότερους μεσοεπιθετικούς όλων των εποχών.

Larger than life, αλλά και αυτοκαταστροφικός…

Εντός και εκτός γηπέδων, ο Σόκρατες υπήρξε μια μορφή “υπερβολικη”, larger than life. Δυστυχώς, όμως, έτσι υπερβολικός ήταν και στην προσωπική του ζωή. Άλλωστε, ο ίδιος παραδεχόταν ότι “δεν είναι αθλητής, αλλά καλλιτέχνης”.

Παντρεύτηκε τέσσερις φορές και απέκτησε έξι παιδιά. Μανιώδης καπνιστής αλλά και δεινός πότης, ο “Δον Κιχώτης” του βραζιλιάνικου ποδοσφαίρου αντιμετώπισε πολύ νωρίς σοβαρά προβλήματα υγείας.

Το στομάχι και το συκώτι του ήταν ιδιαίτερα επιβαρυμμένα. Γλίτωσε από γαστροραγία και από ηπατική μόλυνση, δεν τα κατάφερε όμως και με το σηπτικό σοκ που του προκάλεσε μια τροφική δηλητηρίαση, το Δεκέμβριο του 2011. Ο οργανισμός του ήταν εξασθενημένος. Την 1η Δεκεμβρίου μπήκε σε μηχανική υποστήριξη και τρεις μέρες αργότερα άφησε την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 57 ετών και λίγων μηνών. (Γεννήθηκε στις 19  Φεβρουαρίου του 1954).

Το ποδόσφαιρο έχασε έτσι πολύ νωρίς μια πολύ ξεχωριστή φυσιογνωμία του. Και οι συμπατριώτες του έχασαν έναν διάσημο που, όμως ήταν “δικός τους άνθρωπος”. Ένα γενναίο υπέρμαχο των δικαιωμάτων τους σε δύσκολες εποχές. Εν ζωή, αλλά και μετά το θάνατό του, ο Δόκτων Σόκρατες άφησε μεγάλη σκιά. Ως καλλιτέχνης της μπάλας και ως ακτιβιστής για τις ελευθερίες του βασανισμένου λαού του…